Metafory

Mówiąc o rozumieniu w fizyce, chętnie odwoływałem się do metafor: oswajanie, widzenie, wgląd, załamywanie się. Ale mówienie o rozumieniu w fizyce nie należy do fizyki, lecz do filozofii, a w filozofii bardzo trudno obejść się bez metafor.

Pozostaje jeszcze do zasygnalizowania jeszcze jeden subtelny problem: czy matematyczne formuły same nie są w jakimś sensie metaforami? A jeżeli tak, to czego i w jakim sensie? Formuły matematyczne są symbolami lub metaforami świata, podobnie jak nuty są symbolami lub metaforam melodii. Są one nie tylko metaforami dla tych wszystkich, którzy nie potrafią czytać nut, ale także dla wytrawnego muzyka, który rzucając okiem na partyturę, doznaje przeczucia świata dźwięków i harmonii. Czarne znaki na pięciolinii otwierają przed nim nowe wymiary odczuć i wyobrażeń.

Michał Heller – Filozofia i wszechświat